MAORT 1944

Fijfteg jaar geleje was ‘r hêel wad anders loos. Dêuze maand is ‘t fijfteg jaar dà me weg maste voor ‘I water. ‘t Is net of ‘I nie só lang is, wanl wal weed ik tat alleme! nog. ‘k Was toe net ellef, we zatte al bekant fier jaar in den oorlog, maor daar ha me nie só veul last fan gehad tot nog toe, […]
Hugo Zevenbergen.

Fijfteg jaar geleje was ‘r hêel wad anders loos. Dêuze maand is ‘t fijfteg jaar dà me weg maste voor ‘I water. ‘t Is net of ‘I nie só lang is, wanl wal weed ik tat alleme! nog. ‘k Was toe net ellef, we zatte al bekant fier jaar in den oorlog, maor daar ha me nie só veul last fan gehad tot nog toe, maor nou kwam de naorigheid hier oek.
Lang van vores wier d’r al volût over gepraat Eersllosse geruchte: ‘t ma sperrgebiet worre. Langsem-an, meer in meer, in ûteinelijk tan de slechle ling\ hel offisjele nieuws. We motte weg. ‘t Kom onder water te slaan. Wel mi soet water. Dal help tan nog.

Inêens kon iederêen hier ander ander vreemde woarde: evakkewaosie, innendaosie, bombardement, ondergronse, disterebusie, ransoene, sikkertrie, bonne voor levesmiddele, punle voor textiel, voedselvoorziening.
Een ieder die nie mit Ie voedselvoorziening te make had mos vedder op – over de brug. Dikkels pieke-wijcf weg. In de andere, die in ‘I land werkende, in nog een paar koetjes molleke, moste maar een plakkie zoeke in een draoge polder.
M’n vaoder kon bij Piet fan Wout terecht. in Appenbroek an de Gemêenlansendik. We krege een hûssie toegeweze an den Hooidîk 486 waar vrouw Bêukelman ha chewêund. Verkasse dan. Het haognóodigsle namme me mee. ‘I Andere ging na ‘j salder. Dan de boel achterlaie, in weg. Een ander ken z’n aige nied indinke wal tat is, az ie weg mot fà je grond, ût je hûs waa je al je leve gewêund in gewerrekt heb. Je bedriffie da je opgebouwd heb deur den lid. Arie van Rij een ouwe man, die dikkels hier langs kwam kuijere mi s’n vrouw, hoor ‘k ‘el nog segge: “Nou malle me ‘t hûs ûl, in wat zè je d’r van trug finde: een puinhaop.” De man sling te rille as een rietje.
Gelukkig liep ‘I beier of. Een jaar in vier maande bi me weggeweest. Toe konne me weer trug. Eersl schóomake – ‘I ebbeslik oprûmme in alles ripperere wal er kepot was. In weer opnieuw beginne.
Van ‘1 koppeltje koeije waa m’n vaoder mee wegging had-ie d’r nog fier van over. De rest was geslacht weges te vleislevering an de Duise weermacht. Eén paard was ‘r gevorderd, ‘t beste natuurlijk, om de menusiekarre te !rekke.
Hij kreeg er een ouwe rûn3 voor trug. Maor voor min, as schooljonge was ‘t nie slecht. We hadde te ele. We hadde mellek, in bróod, we hadde eijers, deur dà me nog wat kippes hadde. We hadde aorepels, in jûn, in peen. Dus peentjeprak konne me ele, in meschie hè me nog wel een verreke geslacht. Zwart,
Clandestien. Maor dat mach só’n jonge jonge nie wele.
Om de kachel te late brande moz ie kopbaome gaan zage, of bielze gappe an de lramlijn. Den tram ree toch nis meer op ‘t lest. We zalle bij een drîvvertje4 , maor inkelde ura ha je licht, want ze hadde aog(egaot8 staan om eleklrisileit te make. Daar an den dÎk had ik m’n kammeraodjes, ik leerde d’r een bîtje mi mensa omgaan, want an Koekendurp mos ‘k mêestal m’n aige vermake. Da ging wel, wand ik wist nie beIer.
Over die lîd an d’n dîk zou ik nog es wat ûchebreider wille schrÎvve. We motte d’r nou mee stoppe, nders komt te Nieuwsbrief te vol.
Tot te vollegende keer zè me hope,
Hugo Zevenbergen.

Noten:
1. ling ~ tijding
2. pieke-wijd =hooi ver weg. b.V. In ‘t noorde of oosle van 1 land
3. rûn ” ruin. gesneje hingsl
4. drlvvertje: een spoelkom of schaaltje mid een bitje waler onderin. Op dat waler dreef een laachie ohe. van die zl/lief geperste. groezelige koolzaadolie. Dan hà me-n-een kulleka slop deurmidde gesneje. een klein sneelje d’r in gegee. in daar passende een scheermessie in. Dus allebei de korte kante van ·t schaermessie hadda een kulk. dan dreef ‘t nel bove de olie. In ‘t midde!ste gaatje van 1 scheermessie slak Ie een paar draadjes kaloen. zo bij mekaor gefrommeld. In dal slak ie an. Az ie nog lucivers had. Anders moz ie een vlammetje in de buurt gaan lène. Nou In zo zal je (gezellig) in dal vlammetje le kikke. Je hande in je zak. Kouwe pOle. want le kachel brandende haast oek niel. De krant hoefde je van 1 self niet te leze. want lie kwam oek genêens meer. Een inkelde keer ka je nog es een ondergrons blaadje deurkikke. maor dal was oek sà gr601 as lwêe bnefkaorte. Dien lid noemde ze later de hongerwinter

Geschreven door Hugo Zevenbergen (april 1994)